Bəzən alınan e-poçt mətnin əvəzinə kiminsə “yüngül əli” ilə “kryakozyabra” adlandırılan hiyeroqlifləri xatırladan çox qəribə simvollar və qrafik işarələr qarışığı içərə bilər. Bu, yalnız məktubların mətni ilə deyil, həm də veb səhifələrin, bəzi mətn sənədlərinin məzmunu ilə və hətta kompüter proqramlarının interfeysindəki yazılarla baş verir.
Hərfləri, rəqəmləri, durğu işarələrini və digər mətn elementlərini ekranda saxlayarkən və göstərərkən kompüter əməliyyat sistemi xüsusi cədvəllərdən istifadə edir. Onlarda bütün bu simvollar qəti şəkildə müəyyən edilmiş bir qaydada yerləşdirilir. Mətn ehtiva edən hər hansı bir sənəd saxladığınızda, hərflərin və rəqəmlərin özləri deyil, bu cədvəldəki seriya nömrələri yazılır. Belə bir sənədi açdığınız zaman əks əməliyyat baş verir - tətbiqetmə sənəd nömrələrini oxuyur və səhifədəki cədvəldəki uyğun simvolları göstərir. Bu cədvəllərə "simvol dəstləri" (qısaca CharSets) və ya "kodlamalar" deyilir.
Bu cür masalar çox azdır - bir neçə düz. Əvvəlcə hər bir rəqib kompüter proqramı istehsalçısı öz simvol cədvəlini yaratdı, daha sonra ingilis dilinin məcburi daxil edilməsi ilə müxtəlif milli əlifbalar üçün cədvəllər yaradıldı, daha sonra əməliyyat sistemləri inkişaf etdikcə onların variantları yeni imkanlar üçün yaradıldı və s. Belə bir cədvəldən istifadə edərək yazılan və saxlanılan mətn başqa bir cədvəldən istifadə edərək açılırsa, nəticədə "kryakozyabry" sözü dediyimiz nəticə çıxacaq - simvolların sayı dəyişməz qalacaq, lakin bu cədvəldə onlara uyğun olan işarələr tamamilə fərqli olmaq.
Bir kompüter tətbiqinin bir sənədin mətn məzmununu göstərmək üçün istifadə etməsi lazım olan kodlaşdırmanın göstəricisi bu sənədin xidmət sahəsinə yazılmışdır. Mətn şəbəkələr üzərindən ötürülürsə, kodlaşdırma göstəricisi ötürülən məlumat paketinin xidmət sahəsinə göndərilir. Veb səhifələrin HTML-kodunda istifadə olunan kodlamanın adını saxlamaq üçün xüsusi bir etiket istifadə olunur. Bir elektron poçt mesajında kodlaşdırma göndərən, alıcı və s. Haqqında məlumatlarla birlikdə xidmət sahələrində ötürülür. Yuxarıda göstərilən metodlardan biri ilə kodlaşdırma göstəricisi yoxdursa, krakerlərlə əl ilə mübarizə aparmaq məcburiyyətində qalacaqsınız - istifadə etdiyiniz tətbiq vasitələrindən istifadə edərək istədiyiniz kodlamanı seçməyə çalışın. Belə bir funksiya həm brauzerdə, həm də poçt müştərisində təmin edilir və mətn redaktoru (məsələn, Microsoft Word) özü dolayı göstəricilərlə düzgün kodlamanı təyin etməyə çalışır.
Görünür bu gün nəhayət hər kəsə uyğun bir xarakter cədvəli standartı yaradıldı - buna "Unicode" deyilir. Ancaq buna keçid hələ yenicə həyata keçirilməkdədir, buna görə də bir neçə ildir mallard ördəklə qarşılaşmalı olacaqsınız.
